Köşe yazısı yazarken bazen kendi kendime konuşuyormuşum gibi bir hisse kapılıyorum. Sanki ne söylersem söyleyeyim boşlukta kaybolup gidiyor. Bu duygu tam derinleşecekken elektronik postama gelen övgü veya yergi mesajlarınız kendime getiriyor beni. Hele hele katıldığım etkinliklerde ardı ardına gelen sorular... "Geçen hafta performans düşüklüğünün sebeplerini yazmışınız ama Türk şirketleri bunu umursuyor mu sanıyorsunuz?"...
Bir mutlu oluyorum anlatamam. Koltuklarım kabarıyor, yürüyüşüm değişiyor. Daha çok okumak, araştırmak ve bilmek için bileniyorum. Demek ki boşluğa seslenmiyormuşum.
Neyse, işimize dönelim....
"Doğru İşe Doğru Eleman" konulu bir toplantının sonunda salondan ayrılmak üzereyken 30'lu yaşlarında birisi yanıma geldi. Düşük maaşla çalıştığını bir türlü hak ettiği kadar kazanamadığından şikayet etti. 12 yıldır aynı işyerinde çalıştığı halde ayda 540 YTL kazanıyormuş. "Ne olacak benim halim?" dediğinde "Peki niye zam istemiyorsun?" diye sordum. Keşke sormasaydım...
İstemeyi bilmek meziyettir. Patronunuza "Daha çok paraya ihtiyacım. Bu miktar bana yetmiyor" derseniz büyük ihtimalle patronunuz da size "Benim de kazandığım bana yetmiyor. benim de daha çok paraya ihtiyacım var" diyecektir. Herkes paraya ihtiyaç duyar.
"Zam istiyorum" demekle "Zammı hak ediyorum" demek arasında fark vardır. Öncelikle aldığınız ücretin gerçekten düşük olup olmadığından emin olun. Diyelim ki boru imal eden bir fabrikada yükleme memurusunuz. Piyasada benzer pozisyonda çalışan yükleme memurları ne kadar kazanmaktadır ve çalışma şartları nasıldır, bunları öğrenin.
Hala ücretinizin düşük olduğu fikrindeyseniz ne yapabileceğinize birlikte bakalım.
Öncelikle başarılarınızı ve şirkete olan faydalarınızın bir listesini çıkarın. Elinizde bir performans çizelgesi olsun. Yani patron "Neden sana zam yapayım?" diye sorduğunda somut olarak söyleyebileceğiniz bir şeyler olmalı.
Sabırlı olun. Zam için görüşmeye gittiğinizde hemen bir "evet" veya "hayır" yanıtı almayı beklemeyin. Siz patronunuza baskı yapmaya veya rest çekmeye değil onu haklı bir talepte bulunduğunuza ikna etmek için gidiyorsunuz. İstediğiniz zammı almak 6 ay kadar sürebilir. Unutmayın, ilk görüşmenin ardından patronunuz sizi daha yakından takip etmeye başlayacaktır.
NEYE DEĞER VERİR?
Patronunuzun kafasına girmeye çalışın. Onun için iş yaşamında en önemli konu nedir? Yeni müşteriler kazanmak mı, en iyi hizmeti vermek mi, iş saatlerine uymak mı, takım çalışması mı? Başarılı olarak nitelediği insanları inceleyin neyi sizden farklı yapıyorlar, anlamaya çalışın.
Patrona zam talebiyle gitmeden önce onu yakından tanıyan veya daha deneyimli çalışanlarla temas kurun ve zam konusundaki uygulamalarını ve bakış açısını öğrenmeye çalışın. Bazı patronlar prensip olarak yıl ortasında asla zam yapmazlar. Sizinkinin de böyle bir prensibi varsa zamanlamayı doğru yapın.
NASIL KONUŞMALI
Diyelim ki patronun karşısına çıktınız. Öncelikle onun sizin çalışmanız ve performansınız hakkındaki düşüncelerini öğrenmeye çalışın. Mesela "Performansımı nasıl buluyorsunuz, sizce geliştirmem gereken yönler var mı?" Eğer olumlu bir geri bilidirim geliyorsa harekete geçmenin zamanıdır. İşte size örnek birkaç cümle, "Çalışmalarından memnun olmanız beni sevindirdi. Verdiğiniz görevleri hakkıyla yapmaya çalışıyorum. Bu arada almış olduğum ücretin piyasa ortalamasının altında kaldığını düşünüyorum. Bu konuda bir orta yol bulup iyileştirme yapabilirsek çok mutlu olacağım."
Eğer patronunuz zamma sıcak bakmıyor ve bu konuda adım atmayacak gibi görünüyorsa diğer alternatifleri de düşünün. Yani performansa göre prim, çocuk, gıda ve yakacak yardımı gibi kalemlerde bazı kazançlar elde edebilirsiniz. Son çare olarak belki de işten ayrılma zamanınız gelmiştir.
İyilikle kalın
